آیه 44 سوره ق
| <<43 | آیه 44 سوره ق | 45>> | |||||||||||||||
| |||||||||||||||||
محتویات
ترجمه های فارسی
روزی که زمین از (احاطه بر) آنها بشکافد و همه (به عرصه قیامت) بشتابند و این جمع‌آوری خلق بر ما سهل و آسان باشد.
روزی که زمین از [روی اجساد] آنان در حالی که [از قبرها بیرون آمده] شتابان [به سوی ندا کننده خود بروند] بشکافد؛ این گردآوردنشان از گورها [وحاضر کردنشان در قیامت] بر ما آسان است.
روزى كه زمين به سرعت از [اجساد] آنان جدا و شكافته مى‌شود؛ اين حشرى است كه بر ما آسان خواهد بود.
روزى كه زمين بشكافد و آنها به شتاب بيرون آيند. و اين گرد آورى براى ما آسان است.
روزی که زمین به سرعت از روی آنها شکافته می‌شود و (از قبرها) خارج می‌گردند؛ و این جمع کردن برای ما آسان است!
ترجمه های انگلیسی(English translations)
معانی کلمات آیه
- تشقق: آن در اصل «تتشقق» به معنى شكافته شدن است.
- سراعا: جمع سريع است.
- حشر: جمع كردن: «حشر القوم: جمعهم» آن در آيه جمع و زنده كردن است.
تفسیر آیه
تفسیر نور (محسن قرائتی)
إِنَّا نَحْنُ نُحْيِي وَ نُمِيتُ وَ إِلَيْنَا الْمَصِيرُ «43»
همانا اين ما هستيم كه زنده مى‌كنيم ومى‌ميرانيم وبازگشت (همه) به‌سوى ماست.
يَوْمَ تَشَقَّقُ الْأَرْضُ عَنْهُمْ سِراعاً ذلِكَ حَشْرٌ عَلَيْنا يَسِيرٌ «44»
روزى كه زمين به سرعت از روى آنان شكافته شود، (و آنان از گورها بيرون آيند.) اين حشر (و گردآوردن همه انسان‌ها) بر ما آسان است.
نَحْنُ أَعْلَمُ بِما يَقُولُونَ وَ ما أَنْتَ عَلَيْهِمْ بِجَبَّارٍ فَذَكِّرْ بِالْقُرْآنِ مَنْ يَخافُ وَعِيدِ «45»
ما به آنچه (مخالفان) مى‌گويند آگاه‌تريم و تو مأمور به اجبار مردم نيستى (تا آنان را با زور به راه راست درآورى). پس هر كه را از وعده عذاب من مى‌ترسد، به وسيله‌ى قرآن پند ده.
نکته ها
«جبار» هم به معناى جبران كننده است كه يكى از صفات و نام‌هاى خداوند است، «الْعَزِيزُ الْجَبَّارُ الْمُتَكَبِّرُ» «1» و هم به معناى اجبار و سلطه بر ديگران از روى تجاوز است كه صفتى زشت و مورد نهى است. «ما أَنْتَ عَلَيْهِمْ بِجَبَّارٍ»
خداوند در اين آيات مى‌فرمايد: در قيامت شك نكنيد زيرا:
- مرگ و حيات شما به دست ماست. «نُحْيِي وَ نُمِيتُ»
- براى خروج شما از قبرها، زمين را مى‌شكافيم. «تَشَقَّقُ الْأَرْضُ عَنْهُمْ سِراعاً»
- انسان‌هاى پراكنده را جمع مى‌كنيم. «ذلِكَ حَشْرٌ»
- اين كار هيچ سختى ندارد. «يَسِيرٌ»
در آيه 39 فرمود: «فَاصْبِرْ عَلى ما يَقُولُونَ» بر آنچه ياوه‌سرايان مى‌گويند، صبر كن، آيات
«1». حشر، 23.
جلد 9 - صفحه 236
بعد، به مسائلى كه انسان را صبور مى‌سازد اشاره مى‌كند، از جمله:
- ذكر و تسبيح خداوند. «فَاصْبِرْ عَلى ما يَقُولُونَ وَ سَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ»
- ياد قيامت. فَاصْبِرْ ... ذلِكَ يَوْمُ الْخُرُوجِ
- توجه و حضور خداوند. فَاصْبِرْ ... إِلَيْنَا الْمَصِيرُ
- توجه و علم خداوند به سخنان ياوه مخالفان. فَاصْبِرْ ... نَحْنُ أَعْلَمُ بِما يَقُولُونَ
آغاز اين سوره با سوگند به قرآن و پايان آن با تذكّر و توجّه به قرآن اختصاص يافت.
پیام ها
1- جز خداوند، هيچ كس قدرت زنده كردن و ميراندن ندارد. «إِنَّا نَحْنُ نُحْيِي وَ نُمِيتُ»
2- ياد اين‌كه بازگشت همه به سوى اوست، توان انسان را در برابر مشكلات افزون مى‌كند. فَاصْبِرْ عَلى ما يَقُولُونَ ... إِلَيْنَا الْمَصِيرُ
3- وظيفه پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله تبليغ دين است، نه تحميل دين. «وَ ما أَنْتَ عَلَيْهِمْ بِجَبَّارٍ» (پذيرش دين بايد با اختيار باشد.)
4- محور تبليغات دينى بايد قرآن باشد، زيرا بهترين وسيله تذكّر است. «فَذَكِّرْ بِالْقُرْآنِ»
5- معارف بلند، منطقى و فطرى قرآن، براى پذيرش مردم كافى است و نيازى به اجبار نيست. «ما أَنْتَ عَلَيْهِمْ بِجَبَّارٍ فَذَكِّرْ بِالْقُرْآنِ»
6- پندپذير كسى است كه از قيامت خوف داشته باشد. فَذَكِّرْ ... مَنْ يَخافُ وَعِيدِ
7- حقايق دين در نهاد انسان نهفته است، تنها يادآورى لازم است. «فَذَكِّرْ بِالْقُرْآنِ» (كلمه «ذكر» به معناى يادآورى نهفته‌ها و فراموش شده‌هاست)
8- كسى كه قيامت را نمى‌پذيرد، بهترين تبليغ‌ها از بهترين مبلّغان براى او سودى ندارد. «مَنْ يَخافُ وَعِيدِ»
«والحمدللّه ربّ العالمين»
جلد 9 - صفحه 239
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
يَوْمَ تَشَقَّقُ الْأَرْضُ عَنْهُمْ سِراعاً ذلِكَ حَشْرٌ عَلَيْنا يَسِيرٌ (44)
يَوْمَ تَشَقَّقُ الْأَرْضُ: روزى كه بشكافد زمين و دور شود، عَنْهُمْ سِراعاً: از مردگان، پس بيرون آيند از قبور در حالتى كه شتابندگانند بسوى ندا كننده بدون تاخير و مهلت، ذلِكَ حَشْرٌ: اين زنده شدن ايشان از قبور برانگيختنى است و جمع كردنى، عَلَيْنا يَسِيرٌ: كه بر ما آسان است با وجود دورى ديار و قبور و تفرق و تشتت ايشان.
بيان: عقلا ثابت است كه بعد از موت، اجزاء اصليه عنصرى هر شخص معلوم المقدار، متفرق گرديده در عنصر خود وديعه گذاشته؛ حق سبحانه به حقيقت و ماهيت و مقدار آن عالم و حافظ است، چون روز قيامت شود به اراده ازليه و قدرت تامه سبحانيه، اجزاء متفرقه متشتّته جمع‌آورى شده به نفخ صور، روح در آنها دميده به عرصه قيامت حاضر آيند.
تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)
وَ اسْتَمِعْ يَوْمَ يُنادِ الْمُنادِ مِنْ مَكانٍ قَرِيبٍ (41) يَوْمَ يَسْمَعُونَ الصَّيْحَةَ بِالْحَقِّ ذلِكَ يَوْمُ الْخُرُوجِ (42) إِنَّا نَحْنُ نُحْيِي وَ نُمِيتُ وَ إِلَيْنَا الْمَصِيرُ (43) يَوْمَ تَشَقَّقُ الْأَرْضُ عَنْهُمْ سِراعاً ذلِكَ حَشْرٌ عَلَيْنا يَسِيرٌ (44) نَحْنُ أَعْلَمُ بِما يَقُولُونَ وَ ما أَنْتَ عَلَيْهِمْ بِجَبَّارٍ فَذَكِّرْ بِالْقُرْآنِ مَنْ يَخافُ وَعِيدِ (45)
ترجمه
و گوش ده روزى كه ندا كند ندا كننده از جائى نزديك
روزى كه ميشنوند صيحه را بدرستى اين روز بيرون آمدن است
همانا ما زنده ميكنيم و ميميرانيم و بسوى ما بازگشت است
روز كه شكافته شود زمين از آنان با آنكه شتابندگانند اين از هر جانب جمع كردنى است بر ما آسان
ما داناتريم بآنچه ميگويند و نيستى تو مر آنها را مجبور كننده پس پند و تذكر ده بقرآن آنرا كه ميترسد از وعيد من.
جلد 5 صفحه 60
تفسير
خداوند متعال براى گوشزد مردم و تذكر آنها ببعث و نشور خطاب به پيغمبر خود فرموده كه گوش فرادار و مترقب روزى باش كه منادى حق كه اسرافيل است ندا ميكند خلق را كه برخيزيد براى حساب از جائيكه نسبت آن بهمه على السّويّه است لذا همه بيك منوال صوت او را ميشنوند مانند صدائى كه از جاى نزديك بيايد و آنروزى است كه تمام خلق نفخه دوم و صوت شديد آنرا ميشنوند و بايد بشنوند چون حق است مانند ساير اوضاع قيامت و احوال آن يا آن صوت بحق تعلق گرفته كه آن بعث و حشر است و آنروز بيرون آمدن اجساد پوسيده از قبور است كه يوم الخروج ناميده شده و خداوند زنده ميكند جماد را و ميميراند و زنده ميكند دوباره و در پيشگاه عدل خود حاضر ميفرمايد براى ثواب و عقاب و آنروزى است كه شكافته و دور شود زمين از مردم و آنها بسرعت داعى حق را اجابت نمايند و بصحراى محشر شتابند و اين جمع‌آورى ذرات اجسام متفرّقه در عالم و بصورت اوّل در آوردن و در پيشگاه خود حاضر نمودن براى خدا آسان است و كار مختصرى است و او اعلم است باقوال و اعمال كفّار و غير آنها و همه را بپاداش و جزاى خود خواهد رسانيد و پيغمبر صلى اللّه عليه و آله و سلّم مأمور به اجبار آنها بر ايمان نميباشد او فقط بايد پند دهد و متذكر فرمايد بمواعظ و نصايح قرآنيّه كسانيرا كه از وعده عذاب خدا ميترسند چون غير آنها موعظه و اندرز بحالشان مفيد نيست و قمّى ره اين آيات را راجع برجعت و ظهور حضرت حجّت دانسته و از امام صادق عليه السّلام نقل نموده كه مراد از يوم الخروج رجعت است و منادى به اسم قائم و اسم پدرش ندا ميكند و صيحه حق همان است و حشر يسير هم همان حشر است در ثواب الاعمال و مجمع از امام باقر عليه السّلام نقل نموده كه هر كه در دنبال نمازهاى واجب و مستحب خود سوره ق را قرائت نمايد خداوند توسعه در رزق باو عطا ميفرمايد و نامه عملش را بدست راستش ميدهد و حسابش را سهل و آسان خواهد فرمود و الحمد للّه رب العالمين و صلّى اللّه على محمد و آله الطاهرين.
جلد 5 صفحه 61
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
يَوم‌َ تَشَقَّقُ الأَرض‌ُ عَنهُم سِراعاً ذلِكَ حَشرٌ عَلَينا يَسِيرٌ (44)
روزي که زمين شكاف بر ميدارد و از قبور و زير زمين خارج ميشوند و بيرون مي‌آيند بسرعت و اينکه حشر صحراي محشر است و بر ما بسيار آسان است.
يَوم‌َ تَشَقَّقُ الأَرض‌ُ اشاره بشكاف قبور است که هر که در داخل او است او را بيرون مياندازد.
عَنهُم سِراعاً شكاف زمين از آنها است يعني هر كجاي زمين باشند زمين آنها را بيرون مياندازد بسرعت و فوريت چنانچه ميفرمايد: وَ نُفِخ‌َ فِي الصُّورِ فَإِذا هُم مِن‌َ الأَجداث‌ِ إِلي رَبِّهِم يَنسِلُون‌َ يس، آيه 51، اجداث قبور است ينسلون يعني بشتاب. و نيز ميفرمايد: يَخرُجُون‌َ مِن‌َ الأَجداث‌ِ كَأَنَّهُم جَرادٌ مُنتَشِرٌ قمر آيه 7 و ميفرمايد: يَوم‌َ يَخرُجُون‌َ مِن‌َ الأَجداث‌ِ سِراعاً معارج آيه 43.
ذلِكَ حَشرٌ اينکه است حشر که تمام اولين و آخرين از آدم تا حضرت قائم (ع) که آخرين كسي است که از دنيا ميرود صحراي محشر تمام محشور ميشوند حتي طائفه جن حتي وحوش که ميفرمايد: وَ إِذَا الوُحُوش‌ُ حُشِرَت تكوير آيه 5.
جلد 16 - صفحه 261
عَلَينا يَسِيرٌ بمجرد اراده تمام زنده بسرعت وارد محشر ميشوند بر او زحمتي نيست.
برگزیده تفسیر نمونه
]
(آیه 44)- سپس برای توضیح بیشتر در باره بازگشت مردم به سوی خداوند می‌فرماید: «روزی که زمین بسرعت از روی آنها شکافته می‌شود و (از قبرها) خارج می‌گردند» (یَوْمَ تَشَقَّقُ الْأَرْضُ عَنْهُمْ سِراعاً).
و در پایان آیه می‌افزاید: «و این جمع کردن (مردم در قیامت) برای ما آسان است» (ذلِکَ حَشْرٌ عَلَیْنا یَسِیرٌ).
روشن است خداوندی که آفریننده آسمانها و زمین و آنچه در میان آن دو است حشر و نشور مردگان برای او کار ساده‌ای می‌باشد.
سایرتفاسیر این آیه را می توانید در سایت قرآن مشاهده کنید:
تفسیر های فارسی
ترجمه تفسیر المیزان
تفسیر خسروی
تفسیر عاملی
تفسیر جامع
تفسیر های عربی
تفسیر المیزان
تفسیر مجمع البیان
تفسیر نور الثقلین
تفسیر الصافی
تفسیر الکاشف
پانویس
- ↑ تفسير احسن الحديث، سید علی اکبر قرشی، ج10، ص319
منابع
- تفسیر نور، محسن قرائتی، تهران:مركز فرهنگى درسهايى از قرآن، 1383 ش، چاپ يازدهم
- اطیب البیان فی تفسیر القرآن، سید عبدالحسین طیب، تهران:انتشارات اسلام، 1378 ش، چاپ دوم
- تفسیر اثنی عشری، حسین حسینی شاه عبدالعظیمی، تهران:انتشارات ميقات، 1363 ش، چاپ اول
- تفسیر روان جاوید، محمد ثقفی تهرانی، تهران:انتشارات برهان، 1398 ق، چاپ سوم
- برگزیده تفسیر نمونه، ناصر مکارم شیرازی و جمعي از فضلا، تنظیم احمد علی بابایی، تهران: دارالکتب اسلامیه، ۱۳۸۶ش
- تفسیر راهنما، علی اکبر هاشمی رفسنجانی، قم:بوستان كتاب(انتشارات دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم)، 1386 ش، چاپ پنجم